In het Zuiden van Italië
Voor deze ontmoeting ben ik afgereisd naar het prachtige Puglia, ofwel de hak van de Italiaanse laars. Een regio die beroemd is om zijn verse producten en waar al eeuwenlang miljoenen olijven rijpen onder de Italiaanse zon. Het is nog vroeg en het lijkt alsof de wereld nog slaapt. Ik ben in een klein Italiaans dorpje nabij Lecce, op uitnodiging van Arianne van Cantasole.
Ik ontmoet haar op de plek waar ze opgroeide, die ze jaren achter zich liet en waar ze via vele omzwervingen nu weer is teruggekeerd. Als ik de prachtige oude olijfgaard oploop, zie ik dat Arianne al aan het werk is. Het is pas half acht ’s ochtends, maar minstens tien mensen zijn al druk in de weer met het snoeien van bomen, het maaien van gras en het repareren van machines. Arianne heet me hartelijk welkom op het familiebedrijf. Haar overgrootvader plantte hier in 1858 de allereerste olijfboom. Hoe vroeg het ook is, Arianne straalt van oor tot oor en begint meteen met veel passie te vertellen over het familiebedrijf. Haar honden Bruno en Max, een zwarte en bruine herder, lopen trouw met hun baasje mee als we de olijfgaard opgaan.
Cantasole betekent veel voor haar, ze noemt het haar baby. Ze doet er dan ook alles aan om goed voor haar ‘kind’ te zorgen, overal direct betrokken te zijn en bovenal, te zorgen dat ze groter groeit en de wereld mooier maakt. Arianne heeft een bijzonder verhaal, omdat het allesbehalve vanzelfsprekend is dat ze hier nu staat. Terwijl we in de ochtendzon door de olijfgaard wandelen, vertelt ze me over haar jeugd. Ze groeit als meisje op tussen de olijfbomen: “Ik woonde met mijn vader, moeder en twee zussen in Lecce stad. Dagelijks ging mijn vader hierheen om te werken. We brachten hier met onze familie de weekenden door en het was fantastisch, maar toen ik ouder werd, wilde ik hier vooral heel graag weg...”
Een interessante industrieArianne vertelt me dat ze zich als tiener steeds meer begint af te zetten tegen de olijfboerderij van haar vader. Ze besluit na haar middelbare school te vertrekken naar Rome om Economics and Business te gaan studeren. Ze wil de wijde wereld in en studeert onder andere in Utrecht, werkt in Geneve en doet een master in het Franse Grenoble. Als ze haar afstudeerscriptie moet schrijven voor haar master ‘Innovation and Intrepeneurship’ keert ze terug naar haar Italiaanse geboortegrond, Lecce. En op dat moment raakt ze voor het eerst geïnteresseerd in de olijven van haar vader. Ze ontdekt dat olijfoliehandel een interessante industrie is waar op het gebied van techniek, duurzaamheid en kwaliteit veel verbeterd kan worden en ziet dan ook meteen mogelijkheden in het bedrijf van haar vader.
Als ze in 2015 afstudeert is ze zo geïnteresseerd geraakt in olijfolie dat ze zich verder wil ontwikkelen. Ze schrijft zich in voor een sommelieropleiding om nog meer te leren over olijfolie. Ze doet een cursus waarbij ze in twee weken maar liefst 900 verschillende olies moet proeven. Tijdens de cursus komt ze in contact met twee inspirerende dames uit Brazilië en Griekenland, die hun eigen olijfolie produceren. Twee vrouwen met wie ze contact houdt en aan wie ze ontzettend veel heeft, als vrouw in een mannenwereld. Als ze de opleiding heeft afgerond weet ze het honderd procent zeker: ze blijft in Lecce en stapt in het familiebedrijf. En ze heeft een duidelijk doel: het bedrijf moet efficiënter, groener, duurzamer en groter worden.
De eerste afvalvrije olijfpers ter wereldInmiddels is ze samen met haar vader eigenaar van Cantasole en is ze manager van het bedrijf. De grootste verandering ten opzichte van een paar jaar geleden is dat haar vader zijn olijven doorverkocht aan olijfolie producenten, en dat het bedrijf inmiddels eigen olijfolie maakt. Arianne zet hiervoor dagelijks zestien medewerkers aan het werk, zij werken het gehele jaar rond, gedurende alle seizoenen. Ze houdt zich verder bezig met innovaties binnen het bedrijf en de verkoop van de olies. Arianne vertelt me dat ze altijd op zoek is naar wat er beter kan binnen het bedrijf. Ze stelt hoge eisen aan zichzelf, haar team en het niveau waarop het bedrijf produceert, maar ze kan niet anders, want ze wil dat alles perfect gaat.
Maar volledig afhankelijk van de natuur, heeft ze ook met tegenslag te maken. Arianne houdt ze zich momenteel bezig met onderzoek naar een dodelijke bacterie, die zich sinds 2015 als een malle verspreid onder olijfbomen in Puglia en de olijven kan aantasten. Omdat dit een groot probleem is voor de hele regio, werkt ze samen met onderzoekers, op zoek naar manieren waarop bomen deze bacterie in de toekomst kunnen trotseren, want chemische bestrijdingsmiddelen weigert ze te gebruiken. Ze wil het graag goed doen voor het milieu en de wereld zo min mogelijk belasten: ze vertelt vol trots dat ze heeft geïnvesteerd in een afvalvrije olijfpers: deze draait voor honderd procent op groene elektriciteit die wordt geproduceerd uit afval dat vrijkomt tijdens het persen. Arianne is trots dat ze op dit gebied pionier is en wordt er blij van dat Cantasole steeds groener en duurzamer wordt.
Zingend oogstenDe olijfgaard in het Italiaanse Puglia heeft 30.000 bomen en Arianne is dagelijks op de olijfgaard aanwezig om ervoor te zorgen dat alle bomen het goed blijven doen. Goed zorgen voor je bomen is volgens haar cruciaal voor een goede oogst. Arianne gaat alleen voor de beste kwaliteit olijven en dat betekent dat ze slechts 10-15% van alle olijven gebruikt voor haar olijfolies. Dat is weinig, maar kwaliteit gaat volgens Arianne ten alle tijden boven kwantiteit. Alleen door het gebruik van de allerbeste olijven, kan ze de allerlekkerste olijfolie produceren.
Terwijl we bij een prachtige oude olijfboom stilstaan, vertelt Arianne me waar de naam Cantasole vandaan komt: “Mijn vader vertelde me dat het plukken van de olijven vroeger werd gedaan door vrouwen, ’s ochtends vroeg. En dat deden die vrouwen zingend. Ik vond dat zo’n prachtig beeld, al die vrouwen samen, plukkend en zingend in deze olijfgaard. Zo ontstond Cantasole: canta betekent zingen en sole betekent zon. Inmiddels gebeurt het plukken bij ons niet meer handmatig, maar de naam van het bedrijf doet me er altijd aan herinneren hoe we ooit zijn begonnen.”
Trouwen in de olijfgaardMiddenin het veld bevindt zich de oude familieboerderij, afkomstig uit de twaalfde eeuw. Het is een plek waar Arianne als kind al kwam. Arianne is trots dat ze de familietraditie in de olijven mag voortzetten. Ze vindt het belangrijk om haar werk niet te doen vanachter een computer ergens op een kantoor, maar in de olijfgaard aanwezig te zijn. Daarom is ze er elke ochtend rond half acht, zes dagen per week. We gaan samen zitten met een koffie en praten over de tijd dat ze in Nederland studeerde. Ze heeft het geweldig gehad en ontmoette in Utrecht bovendien de liefde van haar leven: de man met wie ze inmiddels is verloofd. Hij zit niet in de olijfoliebusiness, hij werkt als advocaat. “Speciaal voor hem ga ik op zondagochtend niet naar de olijfgaard. Die ochtend zijn we altijd samen. Maar hij is trots op wat ik doe en we gaan deze zomer trouwen. We geven een groot feest, hier, in de olijfgaard!”
Het wordt me duidelijk dat het familiebedrijf flink is geïnnoveerd sinds Arianne erbij is betrokken. Het was in het begin lastig om niet te worden gezien als ‘de dochter van’ maar door haar deskundigheid en kennis van zaken heeft Arianne voor verandering gezorgd en staat ze nu aan het roer. Ze durft haar plaats in te nemen en keuzes te maken, hoe lastig dat soms ook is. Dan is het tijd om Ariannes steun en toeverlaat te ontmoeten, haar vader Fabricio. Een vrolijke Italiaan met wit haar, een felgekleurde bril die aan zijn gebruinde huid te zien nog veel tussen de olijfbomen te vinden is. Arianne is blij dat ze haar ideeën voor het bedrijf met haar vader kan bespreken en Fabricio beaamt dit. Hij kan soms nog steeds niet geloven dat zijn dochter is teruggekeerd naar Lecce en zoveel liefde voelt voor het vak. Hij vertelt me trots dat hij het niet had durven dromen dat een van zijn drie dochters zijn bedrijf zou overnemen.
Een onbekende cultuurArianne en haar vader laten mij in de familieboerderij de verschillende olijfolies die zij produceren proeven. De honden Bruno en Max wachten liggend af wat ik ervan ga vinden. De olies zijn stuk voor stuk pareltjes en nu ik weet hoe ze worden gemaakt, kan ik niet wachten om de verschillende smaken te mogen ervaren. De olies heten Biancolilla, Peranzana en Coratina. Alleen de namen zijn al prachtig! Die laatste is heerlijk pittig en ik snap meteen dat dit de favoriete olijfolie van Arianne is. Volgens Arianne is het dagelijks eten van olijfolie voor veel Europeanen nog een onbekende cultuur en dat vindt ze jammer. Daarom organiseert ze proeverijen om mensen te verrassen met combinaties van olijfolie en hapjes, bedoeld om ze te inspireren om hier thuis mee aan de slag te gaan.
Vol passie vertelt Arianne me wat er gebeurt als je olijfolie combineert met verschillende groenten, vis en vlees en ook over de gezondheidsvoordelen raakt ze niet uitgesproken. “Olijfolie voor je hart, je organen, maar bijvoorbeeld ook je haar. Het is een natuurlijke bron van vitamine E en het is gezond voor iedereen, van jong tot oud. Ik wil zoveel mogelijk mensen vertellen hoe belangrijk het is om olijfolie te gebruiken en natuurlijk onze olie aan zoveel mogelijk mensen laten proeven.” Arianne, je hebt mij overtuigd van jullie bijzondere familieverhaal en die olie, die neem ik mee naar huis!
Olivia.
